Dawno, dawno temu, w odległej… nie. Nie galaktyce, a na odległych wschodnich rubieżach dopiero co odrodzonej najjaśniejszej Rzeczpospolitej, a dokładnie na Froncie Litewsko – Białoruskim wojny polsko – bolszewickiej w maju roku 1920, garstka pilotów 19 Eskadry Myśliwskiej toczyła zawzięte boje wraz z lotnikami innych eskadr polskiego lotnictwa, w obronie dopiero co odzyskanej niepodległości… Eskadra, utworzona w kwietniu 1920 roku na bazie francuskiej 162 Eskadry Spadów przybyłej do Polski rok wcześniej wraz z ,,błękitną armią’’ generała Hallera, stacjonowała w tym czasie na lotnisku w Żodzinie, w rejonie Borysowa na Białorusi. W skład eskadry wchodziło początkowo jedynie trzech pilotów: por. Antoni Mroczkowski (dowódca), ppor. Stefan Pawlikowski i pchor. Władysław Turowski, ponadto od 14 maja Eugeniusz Guttmejer. Eskadra brała udział w walkach na Froncie Litewsko - Białoruskim, gdzie w obszarze jej działania znalazła się sowiecka grupa myśliwska Szyrinkina wyposażona również w samoloty SPAD VII C.1, a stacjonująca na lotnisku Sławnoje. SPADy 19 Eskadry Myśliwskiej osłaniały samoloty 14 Eskadry Wywiadowczej. Dochodziło do walk powietrznych z samolotami sowieckimi, lecz na ogół bez rezultatów, ostrzeliwano też sporadycznie cele naziemne. Pierwszy lot bojowy Eskadra wykonała 6 maja. Do końca maja eskadra wykonała 52 loty bojowe. 6 maja Mroczkowski raportował uszkodzenie i zmuszenie do lądowania sowieckiego samolotu, lecz brak jest potwierdzenia w źródłach rosyjskich. 14 maja Pawlikowski uszkodził sowiecki myśliwiec Spad VII (pil. Nikołaj Pietrow), ale przerwał walkę sądząc błędnie, że sowiecki pilot się poddaje i zamierza lądować. Tego dnia Pawlikowski i Turowski osłaniali samolot Halberstadt CL.II z 14 Eskadry, który jednak został zestrzelony, gdy polskie myśliwce były związane walką. 17 i 22 maja Pawlikowski zniszczył dwa balony obserwacyjne sowieckiego 25 Oddziału Balonowego, pozbawiając ten oddział sprzętu. 19 maja Mroczkowski podczas przymusowego lądowania uszkodził samolot (raportował uszkodzenie tego dnia samolotu nieprzyjacielskiego, który miał przymusowo lądować). 23 maja eskadra ewakuowała się na lotnisko koło Mińska w związku z postępami Armii Czerwonej. 27 maja samolot Turowskiego został uszkodzony przez sowieckie Nieuporty i rozbity przy lądowaniu, a on sam poważnie ranny. 28 maja sowiecki Nieuport 24 uległ uszkodzeniom w walce z Pawlikowskim i Guttmejerem nad Borysowem. 29 maja samolot Pawlikowskiego, atakującego lotnisko w Sławnie, został uszkodzony w walce powietrznej i został następnie rozbity w przymusowym lądowaniu na własnym terenie. Wówczas też zakończyły się walki z lotnictwem Armii Czerwonej na tym obszarze. Majowe walki 19 Eskadry były to jedyne walki powietrzne na większą skalę podczas wojny polsko-bolszewickiejj, w toku których kilkunastu samolotom będącym do dyspozycji strony sowieckiej przeciwstawiały się 2-3 sprawne myśliwce. Mimo braku jednoznacznych sukcesów w walce z samolotami, polscy piloci nie pozwalali Sowietom uzyskać panowania w powietrzu. Wszyscy trzej piloci służący bojowo od 6 maja zostali za walki w maju odznaczeni Orderami Virtuti Militari. W lipcu 1920 Eskadra przeszkalała się w Dęblinie na nowe samoloty Sopwith 5F.1 Dolphin. W sierpniu 1920 dowodzona przez por. pil. Antoniego Mroczkowskiego stacjonowała w Warszawie. W Bitwie Warszawskiej przydzielono jej zadanie obrony powietrznej stolicy, jednak z powodu braku aktywności lotnictwa sowieckiego, głównym zajęciem Eskadry było atakowanie wojsk naziemnych. 18 sierpnia 1920, trzy myśliwce SPAD VIII prawdopodobnie z 19 Eskadry uszkodziły nad Mińskiem Mazowieckim myśliwiec Nieuport (pil. Iwanow), który następnie przymusowo lądował. Pierwsze 18 myśliwców nowszej wersji SPAD XIII trafiło do Polski w sierpniu 1920 roku. Po montażu w CWL przekazano część z nich 19 Eskadrze Myśliwskiej, która od 25 września działała na Froncie Litewsko-Białoruskim. W wyniku dużej aktywności Eskadry w działaniach bojowych utracono trzy Spady. Ostatni lot bojowy wykonała 19 Eskadra Myśliwska 13 października 1920 atakując Mińsk. SPAD VII C.1 Polskie Lotnictwo Wojskowe. Pilot: por. Eugeniusz Guttmejer. 19 Eskadra Myśliwska. Lotnisko Żodzin. & SPAD VII C.1. Wojskowe Siły Powietrzne Robotniczo – Chłopskiej Armii Czerwonej. 10 Oddział Awiacyjny WWS RKKA. Lotnisko Slawnoje. Front Litewsko – Białoruski. Wojna Polsko – Bolszewicka – maj 1920 roku… Tym razem przedstawiam dwa modele które postanowiłem pokazać w jednej galerii. Jest to to samo opracowanie autorstwa M. Lewana, aczkolwiek wydane osobno i w innych skalach. Polski to GPM nr. 314 wydany był w skali 1:33 więc przeskalowałem do 1:50, sowieckiego zmniejszać nie musiałem, pochodzi z Mikrolotnictwa nr. 5 z WAK w którym wydane byłe cztery modele. Dwa (,,Ballila’’ i Albatros D.III) pokazywałem już sklejone, został jeszcze sowiecki Nieuprt 24 bis. Tak więc tymczasem to tyle. Do następnego modelu a’la DarkDevil80 :-)

• Wykonanie:
• Skala trudnosci:
• Prezentacja: